Dünyanın en uzun taş köprüsü olarak bilinen Kırk Ayaklı Köprü (Pira Pirpira) Batman Çayı Islah Projesi ile yok olacak. Ortaçağ döneminde inşa edildiği tahmin edilen 40 ayaklı köprünün yanı sıra Batman çayı havzasında yaşayan 7 endemik kuş türü ile bir ay önce tespit edilen su samurlarının da yok olacağını belirten Batman Turizm ve Tanıtım Derneği Başkanı Emin Bulut, bunun ıslah projesi adı altında ekolojik ve kültür katliamı olduğunu söyledi.
Batman’da dört bir tarafından geçen çay ve nehirler üzerinde ilk yerleşke ve medeniyet, devletin HES ve baraj projeleriyle yok edilmek isteniyor. 12 bin 600 yıllık dünyanın ilk köy yerleşkesi olan Çeme Helan höyüğünü sular altında bırakıldıktan sonra şimdi de dünyanın en uzun taş köprüsü tehdit altında. Batman merkezden 5 km uzaklıkta bulunan dünyanın en uzun taş köprüsü olan Kırk Köprü (Pira pirpira) Devlet Su İşleri’nin ‘Batman Çayı Islah Projesi’ ile yok ediliyor.
Konu ile ilgili bilgi veren Batman Turizm ve Tanıtım Derneği Başkanı Emin Bulut, Batman Çayı üzerinde bulunan dünyanın en uzun köprüsünün yok olmakla yüz yüze kaldığını ifade ederek şöyle konuştu: “Dünyanın uzun köprüsü dediğimiz köprü üzerine 20 yıl Amerikalı profesör Michael Rorenberg yaptığı bilimsel araştırması sonucu arkeolojik kazılarda elde ettiği bulgulara göre Bıçakçı (Kêrikê) Köyünde bulunan Grê Migro Höyüğünün hemen altında Silvan’ın Pileka Köyünü ve Batman’ın Bıçaklı (Kerikê) Köyünü birleştirdiğini tespit etmiştir. Pİra Pêrpira ismi ile bilinen Kırk Ayaklı Köprünün tespit ve tescili için Tabiat Varlıkları Koruma Vakfı ile birlikte bu hafta bir heyet ile gittik. 25 köprü ayağını biz de tespit edebildik. Fakat su seviyesinin yüksek olması ve baraj kapaklarının açılması nedeniyle diğer köprü ayaklarını tespit edemedik. Tabi toprak, kum ve molozların altında kaybolan ayaklarının da yapılacak arkeolojik çalışma sonucu ortaya çıkacaktır. Batman Çayı Islah Projesi yapılırsa köprünün onlarca ayağı zarar görecektir.”
Kırk ayaklı köprünün Kire (Qire) Dağından getirilen volkanik bazalt taşlarla yapıldığını tespit ettiklerini belirten Bulut, “Her bir kaya bir metre genişliğinde kesme taşların arasına moloz bırakılarak yapılmıştır. Hatta o dönemde demir haçlarda kullanarak çok önemli mimari sanatsal bir köprü inşa edilmiştir. Yeryüzünde şuana kadar en büyük ve en ihtişamlı ve en uzun bir köprü konumunu taşımaktadır. Bu köprünün bir an önce koruma altına alınarak turizme açılmalıdır. Bunlar insanlık tarihinin en önemli ortak kültür mirasıdır” dedi
12 BİN 600 YILI SUYA GÖMÜYORLAR
Batman Çayı üzerinde kurulan Batman Barajının da dünyanın en eski yerleşkesini sulara gömdüğünü hatırlatan Bulut, arta kalan suyun ve sayısız kuş ve bitki türünün yaşadığı merayı rant projesine kurban edileceği uyarısında bulunarak, “Zaten 1987 yılında temeli atılan Batman barajı dünyanın en eski yerleşim yeri olan hatta Göbekli Tepe höyüğünden önce insanoğlunun eliyle 12.600 yıllık tarihi olan inşa edilen Çemê Helan yerleşkesi, ilk ev, ilk köy maalesef sular altında bıraktılar. Şimdi içe Batman çayı dediğimiz Mala Bade Köprüsünden Batmana kadar havzayı İl Özel İdare ve Devlet Su İşleri ortaklaşa yapay bir proje hazırlayarak tamamen suyu kontrol altına alıp Batman ve Silvan kısmındaki bir milyon hektarlık tarım arazilerini alıp rant peşkeş çekmektedir. Bu projenin adı rant projesidir. Şayet bu proje olursa dünyanın en önemli kuş türleri bu havzadadır, çalı çırpı, sazlıklarda yaşamaktadırlar” şeklinde konuştu.
200 MİLYON TL’Yİ KUŞLAR İÇİN HEBA EDEMEYİZ
Batman Çayı Islah Projesini yürütenlerin doğa ve kültürel tarihten çok paraya dayalı bir mantık ile yaklaştıklarını kaydeden Bulut, “Burada bilimsel ve ekolojik çalışmalarla Batman Çayı önemli bir kuş gözlem turizmine ve bölgenin en önemli mera alanına dönüştürmesi gerekirken Devlet Su İşleri Müdürlüğü yapay bir kan ile doğayı katlediyorlar. Yaptığımız itiraza kendileri şunu söyleyebildi; ‘bir kuş türü için 200 Milyon TL’yi heba mı edelim?’ Biz de Su İşleri Bölge müdür yardımcısına şunu söyledik; Avrupa bir böcek için 500 milyon harcıyor. Kısacası Batman ıslah projesi bir felaket projesidir. Batman’ın ekolojik dengesini bozacağı gibi çay havzasını talan etme projesidir” dedi.
Dünyanın en uzun köprüsünün bulunduğu çayda su samurunun bir ay önce tespit edildiğini söyleyen Bulut, Batman Çayında 7 endemik kuş türünün bulunduğunu anımsatarak, “2008 yılında Batman’ın doğa ve turizm üzerine kültürel çalışmamı sürüyor. Batman Çayı ıslah projesi Batman Çayının yok olması demektir. Orada bir milyon hektarlık mera alanının ve yer yüzünün en önemli endemik bitki türleri ile endemik kuş türleri vardır. Tatlı su martıları, Mahmuslu kaz kuşları, toy kuşları, uçan ördekler ve su horozları bizim orman ve su mühendisleri ile yaptığımız araştırma ve alan çalışması sonucu tespit ettiğimiz kuş türleri burada yaşamaktadır. Bundan bir ay önce bu çayda su samuru bulunmuş ve Orman Su işleri Mühendisleri tekrardan Batman çayına bıraktılar” diye konuştu.
FERHAT ARSLAN – BATMAN / ANF
