UNESCO’nun tarihi miras listesinde yer alan Fener- Balat’ta Fatih Belediyesi’nin kentsel dönüşüm projesinin imar planlarına mahkemeden iptal kararı çıktı. Mahkeme, planların bölgenin sosyal yapısını değiştireceğine hükmetti.
İstanbul’un tarihi Fener-Balat semtlerinde Fatih Belediyesi’nin GAP İnşaat’la birlikte yürütttüğü kentsel dönüşüm projesinin imar planları İstanbul 1. İdare Mahkemesi tarafından iptal edildi. Fener Balat Ayvansaray Mülk Sahipleri ve Kiracılarının Haklarını Koruma Derneği (Febayder) tarafından açılan davada mahkeme 1/5000 ölçekli Koruma Amaçlı Nâzım İmar Planı’nın yenileme projesi ile ilgili kısmını “şehircilik ilkelerine, planlama ve koruma esaslarına, kamu yararına ve hukuka” uygun olmadığına hükmetti. Planın iptaliyle Fener-Ayvansaray arası uygulanması planlanan kentsel yenileme projesinin dayanağı ortadan kalktı.
“Sosyal yapıyı değiştirir”
Mahkemenin 11 Şubat 2014 tarihli kararında, dava konusu alanın yenileme alanı olarak potansiyel oluşturup oluşturmadığının irdelelenmediği belirtildi. Projenin bölgenin sosyal yapısını değiştreceğine, planda mevcut nüfusun nereye taşınacağı ve bu nüfusun ihtiyaçlarının nasıl karşılanacağının açıklığa kavuşturulmadığına karar verildi. Yine yenileme alanına ilişkin kararların 1/5000 ölçekli Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı’na işlenmesi plan bütünlüğüne aykırı bulundu.
“Hiçbir uygulama yapılamaz”
Dava avukatı Can Atalay, “Daha önce avan projenin uygun bulunmasıyla ilgili Kurul kararı da iptal edilmişti. 1/5000 ölçekli planın Fener Balat Ayvansaray yenileme alanı ile hükümlerinin de iptal edilmesiyle orada artık hiçbir uygulama yapılamaz” dedi. İstanbul 1. İdare Mahkemesi’nin kararı derneğin iptali için dava açtığı 1/1000 ölçekli uygulama planını da bağlıyor. Avukat Atalay, “Üst ölçekli plan iptal edildiği için 1/1000 ölçekli planların da iptalini bekliyoruz” dedi.
Febayder Başkanı İbrahim Güntekin, “Bu plan, yenileme avan projesinin uygulanması ve insanların mülkiyetini elinden alıp GAP inşaata teslim etmek için yapıldı. Şu an yenileme projesinin dayanağı kalmadı.Yine bu planda tarihi tescilli binaların olduğu parseller yeşil alan olarak planlanmıştı. Bu iptal kararıyla tarihi binalar yeşil alan statüsünden kurtulmuş oldu” dedi.
Ne olmuştu?
UNESCO tarihi miras listesinde olan Fener-Balat semtlerinde Tahta Minare, Molla Aşkı, Atik Mustafa Paşa ve Balat Karabaş mahalleleri 5366 sayılı yasa kapsamında ‘yenileme alanı’ ilan edilmiş, Fatih Belediyesi tarafından yürütülen projenin ihalesi 2007’de GAP inşaata verilmişti. Avan projede 278 bin metrekarelik alanda rezidans, butik otel ve ofis yapılması planlanıyordu. Proje 2012’de İstanbul 5. İdare Mahkemesi tarafından şehircilik ve planlama ilkelerine, kamu yararına ve hukuka aykırı bulunarak iptal edildi. Yenileme alanı ile igili Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılan acele kamulaştırma kararları ise Danıştay 6. Daire tarafından acele kamulaştırmanın savaş gibi olağanüstü durumlarda uygulanabileceği belirtilerek yürütmesi durdurulmuştu. Birgün
