Kod adı kumandan Leonel Gonzalez’di. El Salvador hükümetine ve ABD’ye göre teröristti. Şimdi adı Salvador Sanchez Ceren ve El Salvador devlet başkanı. Öyle uluslararası namlı okullarda okumadı. Zaten bir marangoz çocuğuydu. Yoksulluktan kurtulmak için babası ısrarla okumasını istemişti. Ailenin 12 çocuğundan biriydi. Öğretmen oldu. El Salvador’da anlatıyordu; “Yoksul çocuklar, eğer eğitim alırlarsa bu yoksulluğun ortadan kalkacağını düşünüyordum. Sonra anladım esas mesele yoksulluğun kendisi.” Sendikal mücadeleye katıldı sonra gerillaya. FMLN-Farabundo Marti Ulusal Kurtuluş Cephesi’ni meydana getiren 5 gerilla hareketinden birinin, ‘FPL’nin 1983 yılından beri genel sekreteriydi. FMLN’nin yine efsanevi gerilla komutanı ‘El Turco’ Shefik Nadal’ın yardımcısıydı. -Shefik Nadal Filistin asıllıydı. O yüzden El Turco deniyordu. Latin Amerika’da bütün bu coğrafyadan gelenlere ‘El Turco’ denir. Benim Türkiye’den geldiğimi öğrenince, bizim liderimiz ‘El Turco’ diyorlardı. Hoşuma gidiyordu. Evet diyordum. Arjantin’de neoliberal politikaların uygulayıcısı, devlet başkanı Menem’e de ‘El Turco’ diyorlardı. Lübnan asıllıydı. Arjantin’de Menem’e ‘El Turco’ dediklerinde hayır diyordum o Lübnanlı’- Shefik Nadal hayatını kaybettiğinde onun yerine geçti.
Bir önceki hükümette FMLN koalisyonun en büyük grubuydu. Aslında koalisyon demek de, biraz zordu. FMLN vardı ve tekrar cunta gelmesin diye savaşta kardeşini kaybeden gazeteci-televizyon programcısı Mauricio Funes devlet başkanıydı. Funes’in yanında küçük bir aydın grubu vardı. Salvador Sanchez Ceren devlet başkanı yardımcısı ve eğitim bakanıydı. Türkiye’de anlatırken isimler karıştığında ‘Mesela Can Dündar devlet başkanı, Murat Karayılan devlet başkanı yardımcısı gibi’ diyordum. Bu koalisyon durumu, 5 yıllık süre içerisinde oldukça sorun doğurdu ya da böyle olmasaydı bir şey değişecek miydi? Bu da başka mesele.
Şimdi hemen, mesela ‘Sosyalizm olmazsa böyle olur’ diye kolay bir cevaba sığınmayın. Hayat pek test kağıdı gibi değil. a-Sosyalizm, b-Hiçbiri diye yürümüyor herşey ya da ben sokaklarda böyle gördüm. Orta Amerika’da ABD’nin her gün 2 milyon dolar destek verdiği bir diktatörlük, ayrıca kuş uçuşu -siz bunu helikopter ve uçak diye anlayın- çok yakın bir ülkeyi bombalayıp, bombalayıp geri döndüğü 5 milyonluk bir ülkeden, 150 bin kişinin öldürüldüğü, kaybedildiği ve 1.5 milyon insanın göç etmek zorunda kaldığı bir ülkeden bahsediyoruz. Aynı zamanda FMLN koalisyonu sırasında Obama’nın yeni stratejisi ëdomino şiddeti’ni uyguladığı sınır komşusu Honduras’da ki askeri darbenin ilk hedeflerinden biriydi El Salvador. Honduras’da ki darbenin manası El Salvador için çok farklıydı. Faşist parti Arena’ya rağmen, eski gerilla hareketi FMLN’nin, koalisyon da olsa seçimle iş başına geldiği hükümetin kafasında demoklesin darbesiydi bu.
Başka bir ironik şey ise 1992 yılında imzalanan barışın en önemli maddelerinden birinin durumu. Bu madde gerillanın talebiyle ordunun sayısının beşte bire indirilmesi ve ordu ayrıca sadece dış düşmanlara kullanılacak olmasıydı. Ayrıca güvenlik güçlerinin beşte biri de artık gerilla olacaktı. Böylece güvenlik güçleri belli bir sınırda tutularak, olası bir darbe engellenmek isteniyordu. İronik kısmına şimdi geliyoruz; eski gerilla komutanı yeni başkan Salvador Sanchez ‘güvenlik’ sorunu için güvenlik güçlerinin artırılmasını istiyor artık. Korkunç savaş sırasında, her gün, her gün en az 7-8 kişi ölüyordu. Şimdi barış! var her gün 20-25 kişi ölüyor. Politik bir savaşın olmaması yoksulların öldüğü gerçeğini ortadan kaldırmıyor.
FMLN bu sefer tek başına kazandı. Peki devlet başkanı gerilla olunca ne mi olacak? Umarım yanılırım, ama benim bildiğim, pek bir şey olmuyor…
Özgür Gündem
