İzmir Tabip Odası İşçi Sağlığı ve İşyeri Hekimliği Komisyonu, inşaat sektöründe yaşanan ölümlü iş kazalarıyla ilgili bir rapor hazırladı. Rapor, ulusal-yerel medya, gazete, demokratik kitle örgütleri, sendikalar, meslek odaları ve işçi sağlığı ve iş güvenliği il meclislerinin haber ve verileri değerlendirilerek düzenlendi.
“Prestij Projelerin Dramatik İşçi Ölümleri Raporu-2014″ başlıklı rapora göre, 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası’nm yayınlanması ve birçok maddenin yürürlüğe girmesi inşaat sektöründe iş kazalarını ve ölümlerini azaltmadı. 2014 yılının ilk 4 ayında inşaat sektöründe en az 97 işçi iş kazası sonucu yaşamını yitirdi.
Rapora göre, 2014 yılının ilk 4 ayında Türkiye’nin 38 ilinde ölümlü iş kazası gerçekleşti. En çok ölümlü iş kazası yaşanan iller arasında İstanbul, Bursa, İzmir, Kocaeli, Kayseri ve Adana yer aldı. Yüksekten düşme sonucu ölüm alınacak bazı iş güvenliği önlemleri ile önlenebilecek bir iş kazası olmasına rağmen 2014 yılının ilk 4 ayında, inşaatlardaki en önemli iş kazası nedeni oldu.
Büyük inşaat projelerinde bile iş güvenliği önlemlerinin yetersiz olduğu tespiti yapılan raporda, taşeron çalıştırmanın ölümlü iş kazalarını arttırdığı ve devlet denetiminin iş kazalarını azaltmadığı ifade edildi.
Rapora göre, kısa zamanda 1037 adet Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimleri (OSGB) kuruldu. Ancak bu şirketler, iş kazalarının ve meslek hastalıklarının önlenmesi için ciddi çalışmalar yapılması gereken alanı, hiçbir kural tanımayan ticari savaş alanı haline getirdi. Birçok inşaat projesi kendi iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimini istihdam etmek yerine daha ucuz olduğu için dışarıdan taşeron şirketlerden (Kırmızı-etik çalışmayan OSGB) hizmet alma yoluna gitmesi iş kazası rakamlarından görüleceği gibi yaraya merhem olmadı. Raporda, kırmızı OSGB’lerin, daha kazançlı ve riskin az olması nedeniyle büyük şirketlerin peşinde olduğuna dikkat çekiliyor. Ayrıca kırmızı OSGB’lerin ucuza teklifler vererek aldıkları çok sayıda iş yerine az sayıda İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimleri ile yetişmeye çalışarak iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin niteliğini düşürdüğüne dikkat çekiliyor.
Raporda ölümlü iş kazalarını önlemek için ne yapılması gerektiği konusunda şunlar belirtildi:
Denetim: İş Teftiş Kurumu planlı denetimleri inşaat sektörüne daha çok yoğunlaşmalıdır.
Yasal Düzenlemeler: Yeni iş Sağlığı ve Güvenliği Yasası ve ilgili yönetmelikler sosyal taraflarında desteğini alarak yeniden düzenlenmelidir. Çalışma süreleri artırılmaldır. OSGB’lere düzenleme getirilmelidir.
Taşeron Sistemi: İnşaatlarda taşeron şirketlerin çalıştırılması her açıdan tekrar incelenip düzenlenmelidir. Sigortasız işçi çalıştıranlara karşı verilecek cezalar caydırıcı olmalıdır.
Sendika Kurulması: Sigortasız-taşeron şirketlerde çalışanlar sosyal haklarına kavuşmalı, inşaat işçilerinin sendika kurmasının önü açılmalı.
İş Durdurma: Yasada olmasına rağmen yaygın olarak uygulanmayan iş durdurma inşaatlarda uygulanabilir mekanizmaya kavuşturulmalıdır.
